माझ्या शेजारच्या मुलांनी मला रोजच्यासारख खूप पिडल ..पण ते अभ्यासाबद्दल ...सूर्यमालेबद्दल...मग त्या संवादाच कोकणी रुपांतर करुन , व कोकणीतील जास्तीत जास्त शब्द सगळ्यांना कळतील अश्या बेतात हा दुसरा धडा लिहितेय
चुभु देउ नका घेउ नका ;)
[ वर्गान फकत्त बोवाळ चलला. भुरगीं पेपराची विमानां, खडु घेवन एकामेकाक मारतना मग्न जाल्यांत. टीचर आयिल्लीय तांका कळना....]
टीचरः आरे आरे श....................... वोगी रावात ........................वोग्गी..........आरे वोग्गी रावात.....
भुरगीं कांयच आयकुपाच्या मनस्थितीन ना....तांचो खेळ चालुच ..
टीचर : शी: शी: शी: ही भुरगीं म्हज्या तकलेर मिर्यां वाटपाची तितलीं उरल्यां....[पट्टी मेजार धाडायता,]
पट्ट्येच्या आवाजान भुरगी थण जातात....
टीचर किदें चललां रे हें हांगा? आँ? नुस्त्या बाजार तरी बरो.....तुमच्या बोवाळान आनी मस्त्येन म्हाका दिसाच्या उजवाडान गिरे आनी तारे दिसुंक लागले....
नाना: शक्युच ना टीचर. तु फंट सांगता .. दिसाचे खंय गिरे आनी तारे दिसता?
स्नेहा: आरे ट्युबलाईट तो वाक्प्रचार आशिल्लो...ताजो शब्दागणिक अर्थ घेंव नजो.
नाना ..हां हां ..बरें कळ्ळें म्हाका. तुवें सांगपाची गरज ना....
पुण टीचर गिरे आनी तारे म्हळ्यार सदांच मळबान दिसतात तीं नखेत्रां न्हंय?
टीचरः हम्म... हांव तुमकां मळबातल्या ह्या "नखेत्रांविशी" म्हायती सांगता
रातिच्या वेळार मळबाकडेन पळयल्यार कितलीशींच नखेत्रां आमका दिसतात. कांय लिकलिकतात तर कांय लिकलिकनात. जी लिकलिकतांत तांका तारे म्हणटात आनी लिकलिकनात तांका गिरे.
तार्यांक आपणालो खासा उजवाड आसता.तर गिर्यांक तो नासता. सूर्य होवुय एक तारो आशिल्ल्यान ताका ताजो उजवाड आसा.
प्रीतीमागीर गिरे उजवाड खंच्यान हाडटात?
टीचर गिर्यांक उजवाड तार्यांकडल्यान मेळटा. गुरु , शुक्र हे गिरे सूर्याकडल्यान मेळिल्लो उजवाड परतुन मळबान परावर्तित करतात देकुन ते तेजवंत दिसतात.
अदिती: सूर्य, ताचे गिरे आणि उपगिरे हांच्या पंगडाक 'सूर्यमाळ' अशें म्हणटात . न्हंय टीचर?
टीचरः सामकें खरें.
आमच्या सूर्यमाळेन णव गिरे आसात. सूर्य हो आमच्या सूर्यमाळेचो केंद्रबिंदु जावन आसा. दिसाचे सूर्याच्या पर्जळित उजवाडाकलागुन हेर तारे आमकां दिसनात , जाल्यार रातीच्या वेळार सूर्याचो उजवाड नाशिल्ल्यान ते दिसतात.
अदिती: सगळे गिरे सूर्याभोवतणी घुंवतात खंय टीचर?
टीचरः हय .. गिरे सुर्याभोवतणी घुंवतात .. आनी गिर्यांचे उपगिरे तांच्या भोवतणी..जशी अर्थ म्हळ्यार आमची धरतरी सुर्याभोवतणी घुंवता आनी चंद्र धरतरेभोवतणी :)
गिर्यांच्या उपगिर्यांक चंद्र अशेंय म्हणटात. हे गिरे गुरुत्वाकर्शणाक्लागुन एकदाय आपलो मार्ग चुकनासतना सुर्याभोवतणी भोवतात.
पुप्या: टीचर गुरुत्वाकर्षण म्हटल्यार कितें?
टीचर : गुरुत्वाकर्षण म्हळ्यार एका वस्तुची दुसर्या वस्तुक आपणाकडे वोडुन घेवपाची/ आकर्षित शक्ती. तुमी मॅग्नेट आनी लोखंड पळयला? मॅग्नेट लोखणाच्या वस्तुक आकर्षित करता तश्शेंच ... तुमी वयर मळबान जर एक फातर उडयलो जाल्यार कितें जाता?
भुरगीं : तो खाला पडटा.
टीचरः हें कित्याक घडटा?हाका गुरुत्वाकर्षण शक्त कारणीभूत.
नाना: जाल्यार चंद्र धरतरेर कित्याक पडना?
टीचरः ह्म्म हें त्या दोनुंय वस्तुंच्या वजन आणि तांच्यामदले अंतर हाचेर अवलंबुन जाता, आता म्हाका सांग फातर आम्च्यापासुन चड पयस आसा काय चंद्र?
भुरगीं :चंद्र खूब्ब पयस आसा
टीचर: बरोबर. चंद्र धरतरेमदीं कितल्याश्याच हजार किलोमीटराचे अंतर आसा. म्हण अशें घडटा
सूर्य पृथ्वीपरस सुमार १०९ पटीन व्हड आसा. पृथ्वीवेल्यान ६० किलो वजनाचो मनीस सूर्यार गेलो जायत , जाल्यार थंय ताजे वजन सुमार १६०० किलो जातले .... आनी पृथ्वील्या चंद्रार ६० किलोच्या मनशाचें वजन २२ किलो भरतलें :)
भुरगीं: टीचर आता बाकीच्या ग्रहमालेची म्हायती सांग न्हंय ....
टीचरः तो तुमका स्वाध्याय ....तुमी तुमका जमता ती म्हायती, चित्रां एकठाय करुन फाल्यां हाडात ...आमी वर्गान आमची सूर्यमाळ तयार करुया आनी हें करतना आमी सुर्यमाळेच्या प्रत्येक गिर्याबद्दल शिकुया.
बरें तर ..
चला आता सगली. आपापल्या घरा ....
प्रतिसाद दियात आनी हांवे लेख कसो बरयला तें जरुर सांगात
- प्रीमो
कठिण शब्दां अर्थ :
तकलेर मिर्यां वाटप : किंमत न देणे
नुस्त्या बाजार = मासळी मार्केट
नुस्तें = मासे
गिरे = ग्रह
मळब = आकाश
नखेत्र= नक्शत्र
उजवाड= प्रकाश/ उजेड
फातर = दगड
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा